Deprem ve
depremin meydana getirdiği can ve mal kayıpları Türkiye'de
sadece yaşamın bir gerçeği değildir. Sismik aktivite
bakımından Türkiye adeta bir deprem laboratuvarı sayılabilir ve
her büyük deprem binlerce insanın hayatını ve işini
alt üst etmekten başka, ülke ekonomisine cok ağır
yükler bindirmektedir. Halk depremlerle iç içe olduğu halde deprem
riski ve hasarı ve alınacak önlemler
hakkında bilinçli bir düzeye ulaşmamıştır. Aynı şekilde, inşaat
işleri ile uğraşan mühendisler ve teknik personel, deprem
açısından bina kalitesi ve dayanıklılığının tayini, bina onarımı
ve güçlendirilmesi ile ilgili sistematik bilgilere muhtaçtır.
Son 20 yıl
içerisinde meydana gelen depremler sonrasında aralarında ODTÜ'nünde
bulunduğu bazı önde gelen üniversitelerimizde, yapıların deprem
açısından değerlendirilmesi, hasar tesbiti ve yapı rehabilitasyonu gibi
konularda teorik, bilgisayar analizi ve deneylere dayanan önemli ve
geniş kapsamlı araştırma faaliyetleri gerçekleştirilmiştir. Bu
çalışmaların ve ilgili sahada şu anda yürütülmekte olan ulusal ve
uluslararası projelerin sonuçlarının önerilen yaygın eğitim projesi
aşamalarıyla mühendislik kamuoyuna hızla aktarılması ve günlük
mühendislik uygulamalarına uyarlanması elzem bir bilimsel ve ulusal
görevdir. Deprem gibi birçok dünya ülkesini yakından ilgilendiren bir
konuda bu eğitimin hatta ögretimin teknik rapor, makale, seminer, atölye
çalışmaları, görsel yayın ve uzaktan internet yayını olarak verilmesi
planlanabilir.
Kapsam ve
Yöntem
Orta Doğu Teknik Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Yapı Mekaniği
Laboratuvarında Deprem Mühendisliği alanında son 30 yıldır
gerçekleştirilmekte olan projelerin her birinde eğitimle ilgili "yan
ürünleri" mevcuttur. Bu ürünler, araştırma sürecinden elde edilen
bilgilerden başka uygulamaya hatta teknolojiye dönük sonuçlardan
oluşmaktadır. Türkiye'de deprem olgusuna yönelik bütüncül bir teknik
yaklaşımı ve altyapı'nın sağlanması için mevcut ve yeni bilgilerin
toplanarak ve yorumlanarak mühendislere, yöneticilere, müteahhitlere,
öğrencilere ve hatta kamuoyuna her düzeyde hızla aktarılması şarttır.
Bir deprem felaketinden hemen sonra hasarlı binaların nesnel teknik
değerlendirilmesi, örneğin, hangi binaların boşaltılması veya yıkılması
gerektiği, hangi binaların onarıma ve güçlendirmeye müsait olduğu, gibi
konulardan başlayarak bina yapı sisteminin inşaatı zamanındaki ve
yürürlekteki deprem yönetmelikeri ile analizlerinin yapılarak en uygun
ve ekonomik rehabilitasyon yöntemlerinin saptanması, bu rehabilitasyon
işinin yerinde nasıl gerçekleştirileceği ve denetleneceği gibi konularla
ilgili sistematik bilgiler ve yöntemlere, yani bir know-how'a ihtiyaç
vardır.
Adı geçen bilgiler ve yöntemlerin yayınlanması ve öğretilmesi için
mevcut projenin aşamaları şöyle sıralanabilir:
-
Konferanslar,
seminerler, kısa kurslar ve atölye çalışmaları
düzenlenmesi,
-
Türkiye ve diğer
ülkelerin deprem şartnamelerinin örneklerle açıklanması ve eleştirel
kıyaslanması,
-
Depreme maruz
kentsel ve kırsal yapıların davranışının incelenmesi,
-
Hasar tesbit
yöntemlerinin izahı,
-
Depremden sonra
yapı sistemlerinin iyileştirilmesi.
Bu
kapsamda, önerilen ünitenin gerçekleştireceği araştırmalar sonucu
geliştirilecek olan yöntemlerin teknik kadrolara ulaştırılması üzerine
hazırlıklar yapılması da düşünülecektir.
Tüm bu
çalışmalarla ilgili materyelin hazırlanması ve sunulmasında ders notu,
kitap ve broşür dışında görsel seçeneklere ağırlık verilecektir.
Kompakt disk,
video bantları gibi yayın yöntemleri kullanılacağı gibi, proje
ilerledikçe kursların formel asenkron akademik programlar durumuna
getirilmesi ve sertifikalı eğitime dönüştürülmesi ayrıca gündemde
olacaktır.
